Lúa mì đã tăng lên mức cao nhất mọi thời đại khi cuộc chiến gia tăng của Nga ở Ukraine đã cắt đứt một trong những nguồn cung cấp bánh mì hàng đầu thế giới, nguy cơ gây ra một cuộc khủng hoảng lương thực mới.
Giá lúa mì kỳ hạn giao sau trên Sàn giao dịch nông sản Chicago tăng 5,4% lên 13,63 USD 1/2 giạ. Giá đã tăng chóng mặt hơn 60% trong hai tuần qua do chiến sự tại Ukraine làm gián đoạn hơn một phần tư nguồn cung lương thực chủ yếu của thế giới được sử dụng trong mọi thứ, từ bánh mì đến bánh quy và mì.
Giá cả tăng cao đang gây ra những lo ngại về tình trạng mất an ninh lương thực ngày càng tăng và khuấy động quá khứ từ hơn một thập kỷ trước, khi giá cả tăng vọt dẫn đến bạo loạn lương thực ở hơn 30 quốc gia, bao gồm cả ở châu Phi và Trung Đông.
Chính sự khan hiếm lương thực đã góp phần vào xung đột chính trị và các cuộc nổi dậy ‘Mùa xuân Ả Rập’. Cả lúa mì và gạo, hai loại lương thực hàng đầu thế giới, đã tăng kỷ lục trong nửa đầu năm 2008 vào thời điểm đó.
Các thương nhân trên thị trường gạo đặt cược rằng mặt hàng này sẽ trở thành một lựa chọn thay thế cho lúa mì – vốn đang trở nên quá đắt đỏ. Và người mua bắt đầu tranh giành mua bất cứ loại ngũ cốc nào. Giá gạo Mỹ ngày 2/3 đã tăng 4,2% lên 16,89 USD/100 lb, cao nhất kể từ tháng 5 năm 2020.
Giá bánh mì không bao bì đang tăng cao ở Ai Cập, quốc gia nhập khẩu lúa mì hàng đầu thế giới. 80% lượng lúa mì của họ nhập từ Nga và Ukraine vào năm ngoái. Giá lúa mì và bột mì địa phương đã tăng lần lượt 23% và 44%. Chính phủ đang xem xét việc nâng chi phí của những ổ bánh mì được trợ cấp mà hàng triệu công dân tiêu dùng.
Algeria, một khách hàng lớn khác, cho biết họ có đủ dự trữ ngũ cốc để kéo dài đến cuối năm nhưng đang chuẩn bị nhập khẩu lúa mì từ Pháp.
Các nhà nhập khẩu lúa mì đối mặt với mối đe dọa nguồn cung bánh mì sau khi Nga tấn công Ukraine, khiến họ không thể tiếp cận được với loại ngũ cốc có giá thấp hơn ở Biển Đen mà họ phụ thuộc.
Jacqueline Holland, nhà phân tích tại Farm Futures, cho biết: “vẫn còn rất nhiều điều chưa thể nói trước. Liệu thị trường Biển Đen có thể tiếp cận với thế giới không chỉ trong 3-4 tháng tới, mà phải mất 18 tháng?”
Một thương nhân chia sẻ: “Các nhà nhập khẩu sẽ phải trả thêm trung bình 40% cho lúa mì so với trước cuộc xung đột”.
Và trong khi Algeria, Libya và các nhà sản xuất dầu ở vùng Vịnh có thể thấy chi phí nhập khẩu lúa mì cao hơn được bù đắp bởi doanh thu từ nguyên liệu hydrocarbon tăng, thì các chính phủ khác không có cơ hội như vậy.
Lebanon, quốc gia đang hứng chịu một trong những cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong lịch sử hiện đại, việc dự trữ lúa mì chỉ có thể trụ vững trong một tháng khi Nga tấn công Ukraine.
Tại Tunisia, dự trữ bánh mì giảm, khẩu phần bột mì trong các cửa hàng và vấn đề cập cảng nhập khẩu lúa mì đã làm dấy lên nghi ngờ về tuyên bố chính thức rằng có đủ nguồn cung để kéo dài đến tận mùa hè.
Maroc sẽ tăng nhập khẩu ngũ cốc sau đợt hạn hán tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ. Tại Syria, nơi có nền kinh tế đã trải qua nhiều năm xung đột, một nguồn tin về vấn đề này cho biết chính phủ có thể dựa vào nguồn dự trữ nhưng thừa nhận rằng chi phí sẽ tăng lên.
Đặc biệt, dấu hiệu một số quốc gia châu Âu có thể hạn chế xuất khẩu ngũ cốc sau khi Hungary hôm thứ 6 (4/3) thông báo lệnh cấm xuất khẩu ngay lập tức. Trong khi đó, Bulgari có kế hoạch mua lúa mì để dự trữ khiến các nhà sản xuất lo ngại. Còn Romania cho biết họ thấy không cần thiết phải hạn chế xuất khẩu vào lúc này.
Mọi thứ từ lúa mì đến dầu mỏ hay phân bón đều chứng kiến giá tăng vọt khi căng thẳng giữa Nga và Ukraine lên đến đỉnh điểm, làm dấy lên lo ngại về sự tác động lan truyền đến toàn bộ chuỗi cung ứng. Điều đó làm trầm trọng thêm nỗi lo về lạm phát vào đúng thời điểm nạn đói đang gia tăng.
Tham khảo: Bloomberg, Reuters
Khánh Vy (Doanh nghiệp và Tiếp thị)