Bức tranh thị trường chăn nuôi Việt Nam năm 2025 chứng kiến sự phân hóa rõ rệt: ngành gia cầm liên tục ghi nhận tăng trưởng tốt. Ngược lại, chăn nuôi lợn và bò gặp nhiều khó khăn, chủ yếu do dịch bệnh và nhập khẩu tăng mạnh.
Bức tranh đối lập của ngành gia súc và gia cầm
Theo số liệu của Cục Thống kê, tính đến cuối tháng 9 đầu tháng 10 năm 2025, tổng đàn gia súc của cả nước đạt khoảng 39,08 triệu con, trong đó: Đàn lợn ước đạt 30,86 triệu con (tính cả lợn con theo mẹ), giảm 0,6% so với cùng kỳ năm 2024; Đàn trâu còn 2,04 triệu con, giảm 3,6%; Đàn bò đạt 6,26 triệu con, giảm khoảng 1%. Tổng đàn gia cầm đạt 587,47 triệu con, tăng 3,7%.
Về sản lượng, trong 9 tháng đầu năm 2025: Thịt lợn hơi xuất chuồng đạt 4,04 triệu tấn, tăng 4,6% so với cùng kỳ (riêng quý III đạt 1,34 triệu tấn, tăng 2%); Thịt gia cầm hơi đạt 1,93 triệu tấn, tăng 5,6% (quý III đạt 647 nghìn tấn, tăng 6,6%); Thịt trâu hơi đạt 90,6 nghìn tấn, tăng 0,1% (quý III đạt 28,3 nghìn tấn, giảm nhẹ 0,4%); Thịt bò hơi đạt 385 nghìn tấn, tăng 1,8% (quý III đạt 123,6 nghìn tấn, tăng 1,1%).
Sản lượng trứng gia cầm đạt 15,7 tỷ quả, tăng 4,9% so với cùng kỳ (quý III đạt 5,2 tỷ quả, tăng 6,2%); sữa bò tươi đạt 997,3 nghìn tấn, tăng 5,8% (quý III đạt 316,5 nghìn tấn, tăng 6%). Sản lượng thịt hơi xuất chuồng 9 tháng đầu năm 2025 ước đạt 6,44 triệu tấn, thấp hơn nhẹ so với kế hoạch 9 tháng (6,489 triệu tấn).
Bà Trần Ngọc Yến, Giám đốc Phân tích nhóm TĂCN và chăn nuôi Công ty Agromonitor Việt Nam cho biết, ASF bùng phát mạnh tại miền Bắc trong quý II và quý III/2025 đã khiến đàn lợn nái và lợn thịt của khu vực này sụt giảm đáng kể, sau giai đoạn tăng trưởng khá tốt trong năm 2024 và quý I/2025.
Tại miền Trung và miền Nam, ASF cũng diễn biến phức tạp khi bước vào mùa mưa, song mức độ ảnh hưởng năm nay nhẹ hơn so với đợt dịch nghiêm trọng vào nửa cuối năm 2024. Nhiều trang trại ở miền Nam vẫn chưa thể tái đàn đầy đủ do nguồn con giống khan hiếm và giá cao. Đáng chú ý, mô hình nuôi lợn gột (lợn dựa) đang bùng nổ ở cả hai miền, tác động mạnh tới diễn biến giá lợn hơi trên thị trường. Agromonitor dự báo, sản lượng thịt lợn của Việt Nam năm 2025 (tính theo nghìn tấn thịt xẻ quy đổi) có thể giảm khoảng 8% so với năm trước.
Diễn biến phức tạp của ASF trong quý II và quý III/2025 đã xóa tan mọi thành tích tăng nái trước đó của miền Bắc, đồng thời kéo giảm đàn nái của Việt Nam về mức thấp nhất từ năm 2021, chỉ cao hơn đáng kể so với năm 2020, ở mức hơn 2 triệu nái.
Cùng với đó, chăn nuôi quy mô nhỏ đang sụt giảm mạnh về đàn nái, trong khi các trang trại quy mô vừa và lớn, cũng như doanh nghiệp, chỉ ghi nhận mức giảm nhẹ hơn. Ngành chăn nuôi Việt Nam hiện đang trong giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, từ mô hình nông hộ truyền thống sang chăn nuôi công nghiệp quy mô lớn, nơi doanh nghiệp giữ vai trò ngày càng chi phối.
Trên thị trường, các doanh nghiệp FDI vẫn đóng vai trò dẫn dắt, tiêu biểu như Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P. Việt Nam hiện chiếm khoảng 18% tổng đàn nái của cả nước, với sản lượng 6,7 triệu con lợn xuất chuồng mỗi năm. Ngoài ra, nhiều Tập đoàn nước ngoài khác như Thái Việt Corporation, De Heus, Cargill, New Hope, CJ, Japfa Emivest, Sunjin… tiếp tục duy trì vị thế vững chắc trong chuỗi giá trị chăn nuôi.
Song song, nhiều doanh nghiệp nội địa cũng đang nổi lên mạnh mẽ, thể hiện tham vọng mở rộng quy mô và xây dựng thương hiệu thịt Việt, điển hình như Dabaco, BAF, Masan MeatLife…Giá lợn hơi sụt giảm 15% trong quý III do nguồn cung lợn (gồm cả lợn bán chạy) ra thị trường nhiều hơn trong khi tiêu thụ, do người dân tẩy chay thịt lợn. Giá lợn nái loại miền Bắc sụt mạnh.
Tuy nhiên, trung bình 9 tháng đầu năm 2025 giá lợn bình quân (gần 70.000 đồng/kg) vẫn cao hơn 8% so với năm 2024, là động lực cho việc tái đàn khi dịch êm hơn. Ngành chăn nuôi bò năm 2025 ghi nhận diễn biến trái chiều giữa các phân khúc: nhập khẩu bò giống và bò sữa giảm mạnh, trong khi nhập khẩu bò sống để giết mổ tăng mạnh, cho thấy chăn nuôi bò thịt và bò sữa trong nước đang gặp khó khăn.
Theo Agromonitor, trong 9 tháng đầu năm 2025, Việt Nam không nhập bò giống và bò sữa, nhưng nhập khẩu bò, trâu thịt đạt gần 300.000 con. Dù nhu cầu tiêu thụ phục hồi, nguồn bò sống nhập khẩu tăng cao đã khiến đàn bò nội địa tiếp tục thu hẹp. Đáng chú ý, giá bò Thái Lan giảm và xuất khẩu sang Campuchia đình trệ khiến lượng bò Thái nhập vào Việt Nam tăng đột biến, trong khi bò Úc giảm. Nhập khẩu sữa thành phẩm cũng tăng mạnh, dự kiến đạt mức cao kỷ lục, gây áp lực lớn cho ngành bò sữa nội địa.
Ngược lại với ngành gia súc, chăn nuôi gia cầm của Việt Nam, đặc biệt là gà trắng tiếp tục tăng trưởng mạnh trong năm 2025 do giá gà cao trong năm 2024.
Tuy nhiên, thị trường có dấu hiệu dư cung khi tăng trưởng nhanh hơn so với tiêu thụ, kéo giá giảm mạnh trong tháng 5 và 6. Mặc dù vậy, cơ hội từ việc xuất khẩu gà giống, gà sống đi Campuchia đã giúp thị trường cân bằng, đẩy giá gà tăng mạnh, mang lại lợi nhuận tốt cho công ty chăn nuôi.
Chăn nuôi gà màu gặp khó khăn về giá trong nửa cuối năm 2024 và đầu năm 2025 khiến tốc độ tăng trưởng chậm lại trong 6 tháng đầu năm 2025. Tuy nhiên, việc tiêu thụ thịt gà tăng nhằm thay thế cho thịt lợn bị dịch và các vấn đề liên quan tới an toàn vệ sinh thực phẩm cùng cơ hội xuất khẩu đi Campuchia có thể khiến cho đàn gà màu tăng trưởng tốt trong nửa cuối năm. Gà đẻ trứng và vịt thịt cũng được hưởng lợi từ cơ hội xuất khẩu đi Campuchia và nhu cầu tiêu thụ thay thế thịt lợn.
Nhờ tiêu thụ cám gia cầm tăng mạnh, mức giảm của cám gia súc được bù đắp gần như hoàn toàn, giúp tổng nhu cầu TĂCN năm 2025 chỉ giảm nhẹ khoảng 2% so với 2024. Lượng nguyên liệu nhập khẩu 9 tháng đầu năm gần tương đương cùng kỳ, trong đó nhóm họ đậu (đậu tương, khô đậu tương) tăng mạnh, phản ánh áp lực tồn kho lớn.
Dự báo tồn kho cuối năm 2025 có sự phân hóa rõ rệt: khô đậu tương tăng mạnh, trong khi ngô và sắn lát giảm sâu do sản lượng vụ mới sụt giảm. Việt Nam vẫn hưởng lợi từ nguồn cám mì Campuchia khi Campuchia và Thái Lan hạn chế xuất khẩu qua biên giới. Xuất khẩu cám gạo sang Trung Quốc duy trì sôi động, song nguồn cung năm 2026 vẫn khó dự đoán, phụ thuộc vào xuất khẩu gạo thành phẩm sang Philippines.
Kịch bản nào cho ngành chăn nuôi năm 2026?
Đối với ngành chăn nuôi lợn, theo bà Trần Ngọc Yến động lực tái đàn vẫn duy trì mạnh mẽ trong năm 2025. Nguyên nhân là giá lợn hơi bình quân năm nay cao hơn đáng kể so với 2024, giúp người nuôi lợn nái và lợn thịt đều có lãi, trong khi giá nguyên liệu TĂCN vẫn ở mức thấp. Hiện nay, vaccine phòng ASF vẫn chưa phải “cứu cánh” cho người chăn nuôi do cần thêm thời gian kiểm nghiệm và hoàn thiện, vì vậy các trang trại vẫn phải siết chặt an toàn sinh học để giảm rủi ro.
Các chuyên gia dự báo, tình hình dịch bệnh có thể ổn định hơn trong năm 2026 khi mật độ nuôi giảm ở hầu hết các vùng sau giai đoạn chịu thiệt hại nặng 2024-2025. Tuy nhiên, sự xuất hiện của các chủng tái tổ hợp khiến việc phát hiện dịch khó khăn hơn, dẫn tới tỷ lệ loại thải cao, thậm chí nhiều trại buộc phải tạm ngừng thả nuôi do dịch tái phát liên tục.
Đối với ngành chăn nuôi gia cầm, triển vọng năm 2026 được đánh giá khả quan. Sản lượng thịt gà dự kiến tiếp tục tăng, nhờ nhu cầu cao cả trong nước và xuất khẩu. Thị trường có xu hướng ưu tiên gà ngắn ngày do đáp ứng nhanh nhu cầu ổn định, trong khi nguồn cung vịt thịt vẫn tăng nhưng với tốc độ chậm hơn do thiếu lực đẩy từ phía cầu. Sản lượng trứng gà công nghiệp và gà ta đều tăng nhẹ so với năm 2025, phản ánh sự phục hồi ổn định của phân khúc gia cầm.
Chính sách thuế quan của Hoa Kỳ: Có đáng lo ngại với ngành chăn nuôi Việt Nam?
Theo Công ty Agromonitor, thuế nhập khẩu thịt của Hoa Kỳ vào Việt Nam (hiện 10-25%) có thể giảm về 0% từ đầu năm 2026 nhằm thu hẹp thâm hụt thương mại. Tuy nhiên, tác động dự kiến không lớn, bởi hơn 2/3 lượng thịt lợn nhập khẩu của Việt Nam hiện đến từ Nga (hưởng thuế 0%) và Brazil (có giá xuất khẩu cạnh tranh).
Việt Nam gần như vắng bóng trong nhóm nhập khẩu lớn của Hoa Kỳ, với thị phần dưới 1%. Trong khi đó, giá thịt lợn hơi và lợn mảnh của Hoa Kỳ tăng 5-6% nhờ hưởng lợi từ đà tăng giá thịt bò, khiến khả năng cạnh tranh giảm sút. Dù được ưu đãi thuế, thịt lợn Hoa Kỳ về Việt Nam (chưa tính chi phí kiểm dịch và logistics) có giá khoảng 72.000 đồng/kg, cao hơn Brazil (66.000 đồng/kg) và tương đương Nga (72.000 đồng/kg).
Ngoài ra, Hoa Kỳ vẫn ưu tiên các thị trường chính như Mexico, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc và Canada, trong khi nội địa đang chịu áp lực giá thịt và trứng neo cao. Vì vậy, tác động từ việc giảm thuế nhập khẩu thịt Hoa Kỳ đến ngành chăn nuôi Việt Nam được đánh giá là không đáng kể.
Đối với thịt gà, năm 2025, Việt Nam đã điều chỉnh thuế nhập khẩu, song thị trường lo ngại mức thuế có thể giảm mạnh về 0% từ đầu năm 2026. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nhận định mức giảm này khó đạt 0% do Việt Nam sẽ áp dụng lộ trình giảm chung theo MFN, tránh vi phạm cam kết WTO và các hiệp định song phương khác. Thịt gà nhập khẩu hiện chiếm khoảng 15% tổng nguồn cung của Việt Nam và có xu hướng tăng do giá gà nội địa cao và thuế giảm.
Trong 9 tháng đầu năm 2025, lượng nhập khẩu đạt hơn 200.000 tấn, trong đó Hoa Kỳ vẫn là đối tác lớn nhất với khoảng 30% thị phần. Tuy nhiên, dù được giảm thuế, thị phần của Hoa Kỳ lại sụt giảm do giá bán cao hơn các nguồn khác.
Đáng chú ý, hơn 60% lượng thịt gà nhập khẩu về các cảng phía Bắc được cho là tái xuất sang Trung Quốc nên chưa gây áp lực lớn lên thị trường nội địa. Dù Việt Nam nằm trong Top 10 nước nhập khẩu thịt gà từ Hoa Kỳ, thị phần chỉ chiếm khoảng 3-4%. Giá thịt gà Hoa Kỳ và các thị trường khác đều có xu hướng tăng, cộng với tỷ giá cao khiến giá quy đổi tại cảng (bao gồm chi phí làm hàng, kiểm dịch) vẫn ở mức khoảng 29.945 đồng/kg, ngay cả khi thuế giảm sâu.
Dự báo năm 2026, nguồn cung thịt gà trong nước sẽ tiếp tục tăng nhờ dòng lưu chuyển gà sang Campuchia còn kéo dài ít nhất đến tháng 4/2026 sau kỳ tổng tuyển cử Thái Lan. Tuy vậy, giá gà nội địa cao vẫn có thể thúc đẩy nhập khẩu trong năm tới
Hà Ngân (nhachannuoi.vn)