Từ tháng 8.2022 đến nay, giá heo hơi liên tục giảm sâu hoặc trồi sụt ở mức thấp. Các công ty chăn nuôi giảm lợi nhuận còn hộ chăn nuôi lỗ nặng khi thời điểm cuối năm đang cận kề là nghịch lý của thị trường thịt heo hiện nay.

Giá thức ăn tăng cao, giá bán xuống thấp

Ông Đoàn Đình Phúc, chủ hộ chăn nuôi heo ngụ tại thôn Thượng Đình 2, xã Quảng Định, H.Quảng Xương (tỉnh Thanh Hóa) than thở: “Nếu tính đầy đủ thì các hộ chăn nuôi đang giảm đến 50% về thu nhập so với các năm vì giá đầu vào cao quá, giá đầu ra trong mấy năm vừa rồi bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 cũng chưa có gì khởi sắc”.

Theo ông Phúc, so với cuối năm 2020 và đầu năm 2021, hiện nay giá thức ăn chăn nuôi đã tăng khoảng hơn 40%, chi phí thức ăn chiếm từ 65 – 70% trong cơ cấu giá thành sản xuất. Giá thức ăn chăn nuôi tăng cao, trong khi giá sản phẩm không tăng khiến người chăn nuôi đứng trước nguy cơ thua lỗ.

Đó cũng là hoàn cảnh của bà Nguyễn Thị Hoa, hộ chăn nuôi tại xã Vĩnh Tân, H.Vĩnh Cửu, Đồng Nai. Bà Hoa than thở vừa bán lỗ lô heo thịt với giá chỉ gần 51.000 đồng/kg. Giá thức ăn chăn nuôi đứng ở mức quá cao và dự báo sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới khiến “gia đình tôi chỉ dám nuôi vài chục con heo cung cấp ra thị trường tết, nhiều hộ chăn nuôi trong vùng đã “treo chuồng” vì càng nuôi càng lỗ”, bà Hoa nói.

Người nuôi heo lỗ ngay mùa cao điểm  - ảnh 1
Người chăn nuôi đang thua lỗ nặng vì giá thịt giảm sâu (Ảnh Quang Thuần)

Ghi nhận trên thị trường heo hơi cả nước trong vài tuần trở lại đây, giá heo hơi liên tục trồi sụt theo chiều hướng ngày càng giảm sâu. Cụ thể, giá heo hơi của các công ty chăn nuôi đang từ mức 58.000 – 60.000 đồng/kg xuống còn 54.000 – 57.000 đồng/kg. Giá heo tại các trại chăn nuôi tư nhân, hộ chăn nuôi nhỏ lẻ chỉ còn từ 52.000 – 54.000 đồng/kg. Với mức giá này, chăn nuôi tư nhân, nhất là các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, đang phải gánh lỗ.

Đáng nói, sức tiêu thụ của thị trường với các sản phẩm chăn nuôi hiện nay rất chậm. Vào thời điểm này mọi năm, nhu cầu sản phẩm chăn nuôi bắt đầu tăng nhiệt khi nhiều doanh nghiệp, cơ sở chế biến tăng mua thịt dự trữ đưa vào chế biến cung cấp cho thị trường cuối năm, nhưng năm nay đa số các cơ sở, doanh nghiệp chế biến vẫn chưa vào mùa sản xuất.

Ông Lê Xuân Huy, Phó tổng giám đốc Công ty Chăn nuôi C.P VN, thừa nhận: “Sức mua trên thị trường hiện nay rất thấp, nhiều bếp ăn tập thể, khu công nghiệp giảm giờ làm, giảm lao động… đã ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu thụ thịt heo. Trong khi đó, nhiều công ty chăn nuôi đã gia tăng sản lượng khá nhiều trong thời gian qua, cung đang vượt cầu rất lớn khiến các công ty chỉ còn cách bán giá thấp để kích cầu”.

Bà Nguyễn Thị Kim Chi, chủ một cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tại xã Hố Nai 3, H.Trảng Bom (Đồng Nai) so sánh: “Mọi năm, thời điểm này nhu cầu tiêu thụ các loại thịt của thị trường bắt đầu tăng lên do vào mùa chế biến. Nhưng hiện nay nhiều doanh nghiệp, cơ sở chế biến sản phẩm từ thịt vẫn im ắng. Sức tiêu thụ ở cả các chợ truyền thống đến các bếp ăn công nghiệp, bếp ăn tập thể đều giảm mạnh vì nhiều doanh nghiệp sản xuất hiện nay cũng đang sản xuất cầm chừng. Ảnh hưởng khó khăn chung của nền kinh tế, người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu hơn. Cuối năm, đầu ra cho sản phẩm chăn nuôi khó đạt như kỳ vọng vì tình hình kinh tế vẫn tiếp tục khó khăn, nhiều doanh nghiệp sản xuất đang có kế hoạch cho công nhân nghỉ tết sớm hơn cả tháng so với mọi năm”.

Cần giảm nguồn cung

Trước tình hình này, ông Nguyễn Trí Công, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, đề xuất: “Mới đây, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn số 7785/VPCP-NN do Phó thủ tướng Lê Văn Thành ký, giao Bộ NN-PTNT chủ trì, phối hợp với Bộ Công thương và các cơ quan liên quan chủ động triển khai các giải pháp phù hợp nhằm phát triển chăn nuôi bền vững, đáp ứng nhu cầu thực phẩm, nhất là trong dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán, đảm bảo quyền lợi cho người chăn nuôi. Đây là một thông tin phấn khởi khi kiến nghị của người chăn nuôi đã được Chính phủ lắng nghe. Thực tế, giá heo hơi hiện nay đang rớt mạnh xuống mức 50.000 đồng/kg, trong khi giá thành sản xuất tăng cao, ước tính các hộ chăn nuôi đang gánh lỗ từ 8.000 – 10.000 đồng/kg tùy quy mô. Đây là hiện tượng bất thường khi thời điểm cuối năm đã cận kề, các hộ chăn nuôi lo lắng, bất an không biết có nên tái đàn hay không. Rất mong chỉ đạo trên của Chính phủ được thực hiện nhanh chóng, kịp thời để hỗ trợ người chăn nuôi vượt qua khó khăn”.

Đại diện Hội Chăn nuôi VN kiến nghị: “Về lâu dài, Chính phủ cần có chính sách về lãi suất tiền vay, chính sách về đất đai cho người chăn nuôi tái đàn, tăng đàn, chăn nuôi an toàn sinh học theo chu kỳ sản xuất. Trong đó, thực hiện cho vay ưu đãi, giãn nợ, xóa nợ, tạm thời chưa thu nợ (như nợ trả lãi và nợ gốc cho ngân hàng, nợ tiền sử dụng đất, tiền nộp thuế thu nhập doanh nghiệp…). Đồng thời, miễn giảm các khoản người chăn nuôi cần chi trả như chi phí điện, nước, phí môi trường, phí kiểm dịch…”.

Đang gánh lỗ, các trại chăn nuôi, nhiều đại lý, doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi đã thông báo giá thức ăn chăn nuôi sắp có đợt tăng mới vào thời điểm cuối năm do ảnh hưởng từ giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi trên thế giới đang tiếp tục tăng, khiến người nuôi heo như ngồi trên đống lửa.

Trong bối cảnh ngành chăn nuôi trong nước đang gặp khó khăn, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến đã ký văn bản gửi Bộ Tài chính kiến nghị điều chỉnh thuế nhập khẩu đối với thức ăn chăn nuôi. Theo đó, Bộ NN-PTNT đề nghị Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ giảm thuế nhập khẩu khô đậu tương từ 2% xuống 0% để hỗ trợ ngành chăn nuôi. Để hỗ trợ thúc đẩy chăn nuôi trong nước, giảm phụ thuộc nhập khẩu nguyên liệu, Bộ NN-PTNT cũng đang chuẩn bị trình Chính phủ xem xét, phê duyệt dự thảo Nghị định quy định về chính sách đầu tư hỗ trợ sản xuất, chế biến, bảo quản và tiêu thụ nguyên liệu trong nước. Đồng thời phát triển các vùng nguyên liệu ngô, đậu tương nhằm chủ động ít nhất 50% nguồn nguyên liệu trong nước, giảm dần phụ thuộc vào thức ăn nhập khẩu…

Cụ thể, các tổ hợp tác, HTX khi tham gia vào các vùng nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi được hỗ trợ tối đa 50% tổng chi phí cho cơ sở hạ tầng của vùng nguyên liệu đó. Ngoài ra sẽ được hỗ trợ để mua các loại giống mới, đặc biệt giống có năng suất, chất lượng cao sẽ được hỗ trợ khoảng 50%; hỗ trợ 50% chi phí thu gom đất nông nghiệp, quá trình chuyển đổi đất nông nghiệp kém hiệu quả sang trồng nguyên liệu thức ăn chăn nuôi; hỗ trợ 50% chi phí đầu tư dự án cho các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi và có dự án để nghiên cứu, sản xuất nguyên liệu thức ăn bổ sung. Để thúc đẩy việc thu gom, chế biến, bảo quản phụ phẩm nông nghiệp để phục vụ cho chăn nuôi chính, nghị định cũng quy định hỗ trợ 50% cho các tổ hợp tác, HTX, người chăn nuôi mua sắm trang thiết bị, dụng cụ…

Đại diện Hội Chăn nuôi VN kiến nghị: Trong điều kiện dịch Covid-19 rất phức tạp và còn kéo dài, cần có các cơ chế, chính sách để đảm bảo thuận lợi cho hoạt động phân phối lưu thông, cung ứng đầu vào và tiêu thụ sản phẩm của ngành chăn nuôi. Cần quy định nguyên liệu và thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y phục vụ trực tiếp cho chăn nuôi; các sản phẩm đầu ra như thịt, trứng, sữa là những mặt hàng thiết yếu.

Quang Thuần (Báo Thanh niên)